پمپ داون روشی است که از طریق آن گاز کل سیکل را جمع آوری کرده و به قسمت فشار بالای سیستم می فرستیم یعنی گاز از قسمت اواپراتور، خط مایع بعد از شیر برقی، ساکشن و کمپرسور جمع آوری شده.
بررسی پمپ داون در سیکل ترکیبی
پمپ داون سیستم های تراکمی
پمپ داون روشی است که از طریق آن گاز کل سیکل را جمع آوری کرده و به قسمت فشار بالای سیستم می فرستیم یعنی گاز از قسمت اواپراتور، خط مایع بعد از شیر برقی، ساکشن و کمپرسور جمع آوری شده و به قسمت فشار بالا ارسال می شود تا ما بتوانیم تعمیرات مورد نظرمان را بر روی کمپرسور، اکسپنشن و اواپراتور انجام بدهیم. روشی وجود دارد به نام پمپ داون اتوماتیک یا پیوسته که در هر مرحله خاموشی انجام می شود.
مقاله آموزشی: آشنایی با شیر برقی و انواع آن
پمپ دان کردن چیست؟
سیستم پمپ دان از شیر برقی برای بستن مایع استفاده می کند وقتی دمای مورد احتیاج سیستم برآورده شود، شیر برقی بسته می شود. کمپرسور به پمپاژ مبرد به داخل کندانسور و یا گیرنده ادامه می دهد و آن را از قسمت پایین سیستم بیرون می کشد. کندانسور یا گیرنده یا ترکیبی از هر دو باید طوری که کل شارژ سیستم را نگه دارد. با رسیدن به نقطه از پیش تنظیم شده، سوئیچ فشار کم یا به اختصار LPS، عملکرد کمپرسور قطع می شود و برعکس در صورت تماس برای خنک سازی، شیر برقی باز می شود.
مبرد به دلیل اختلاف فشار بین دو طرف به سمت پایین سیستم وارد می شود. موقعی که به نقطه تنظیم برش LPS از پیش تعیین شده رسید، کمپرسور شروع به کار می کند. باز هم تنظیم برش مستقیما با کاربرد مبرد ارتباط دارد.
در بیشتر موارد این ترتیب عملیات به صورت خودکار انجام می گیرد. به طور مثال در صورت عدم وجود شیر برقی با بستن دستی سوپاپ King (سوپاپ در خروجی گیرنده)، در خیلی از سیستم ها می توان پمپ دستی را پایین کشید. قبل از اقدام به این روش، اطمینان حاصل کنید که این روش را کاملا درک کردید، زیرا در صورت انجام نادرست آسیب به اجزای سیستم وارد می شود.
روش پمپ دان کردن مبرد
سیستم پمپ دان از شیر استفاده می کند و می تواند به صورت خودکار توسط تکنسین انجام شود یا به صورت دستی انجام شود به طور خودکار اتفاق می افتد که سیستم مجهز به پمپ شیر برقی و شیر است. پایین آمدن خودکار هنگامی اتفاق می افتد که دمای نقطه تنظیم سیستم به دست آید، شیر برقی بسته می شود و مبرد در یک طرف سیستم جمع می شود.
موقعی که شیر برقی در سیستم وجود ندارد و تکنسین به طور دستی خط مایع را برای پمپ پایین مبرد به داخل کندانسور می بندد. کمپرسور مبرد را به داخل کندانسور و یا گیرنده پمپاژ می کند و آن را از قسمت پایین سیستم پمپ می کند.
برای پمپ داون کردن چه باید کرد؟
در صورتی که گیج فشار بر روی سیکل نصب نباشد یک گیچ منیفولد بر روی ساکشن و دیس شارژ کمپرسور نصب می کنیم و در مرحله بعد جام کردن لوپرشر Low Pressure است که یا باید آن را بر روی میزان پایین تنظیم کنیم. در مرحله بعد شیر سرویس خط مایع را می بندیم و مایع مبرد دیگر اجازه ورود به شیر برقی و اکسپنشن و اواپراتور و کمپرسور را نخواهد داشت در نتیجه مایع مبرد پشت شیر سرویس گیر می افتد و اجازه عبور را پیدا نمی کند.
کمپرسور را روشن و گاز ساکشن از قسمت اواپراتور و ساکشن و کارتر کمپرسور مکیده شده و به قسمت دیس شارژ به کندانسور و رسیور آن فرستاده می شود. از آنجایی که سیکل دوباره تکرار نمی شود و مبرد سیکل را دور نمی زند، فشار ساکشن افت پیدا کرده در نتیجه گاز موجود در قسمت ساکشن و اواپراتور و کمپرسور تخلیه می شود به قسمت فشار بالای سیکل و به این ترتیب سیستم پمپ داون می شود و ما می توانیم تعمیرات مورد نظر را انجام بدهیم. بعد از انجام این کارها بایستی تنظیمات لوپرشر را به تنظیمات اولیه برگردانیم.
اگر بتوانیم در هر مرحله خاموشی در سیستم عملیات پمپ داون را انجام دهیم می توانیم از مزایای بیشتری برخوردار شویم.
مقاله آموزشی: آشنایی با ترمیستور و انواع آن
پمپ داون اتوماتیک یا پیوسته به چه صورت کار می کند؟
در یک سیکل تراکمی که از یک کمپرسور، کندانسور، اکسپنشن و اواپراتور تشکیل شده است برای پمپ داون کردن باید شیر سرویس خط مایع را ببندیم تا مبرد موجود در قسمت های فشار پایین به سمت فشار بالا فرستاده بشود. حال می خواهیم این کار را در هر زمان خاموشی انجام بدهیم. یک دیاگرام منطقه فرمان سیکل تراکمی را بررسی می کنیم.
ترموستات به کمپرسور فرمان روشن و خاموش شدن نمی دهد بلکه به شیر برقی خط مایع می دهد در نتیجه موقعی که کنتاکت باز ترموستات بسته شود جریان برق به شیر برقی رسیده و شیر برقی خط مایع باز می شود در نتیجه ورود مبرد به اواپراتور را خواهیم داشت و در پی آن افزایش فشار اواپراتور رخ می دهد به این ترتیب کنترل فشار پایین تیغه بازش بسته می شود و کمپرسور در مدار قرار می گیرد.
در زمان خاموشی ترموستات تیغه اش باز می شود و شیر برقی هم بدون برق شده و دیگر مایع مبرد وارد اکسپنشن و اواپراتور و خط ساکشن نمی شود. در نتیجه فشار در اواپراتور کاهش پیدا می کند و تا به حدی می رسد که لوپرشر فرمان قطع می دهد و تیغه باز می شود به این ترتیب وقتی کنتاکت لوپرشر باز شود کمپرسور هم دیگر کار نخواهد کرد و فن های کندانسور هم خاموش می شوند.
زمانی که ترموستات فرمان می دهد و شیر برقی خط مایع مسیر را باز می کند هنوز فشار به میزان مناسب برای استارت کمپرسور نرسیده و لوپرشر کنترل تیغه اش باز بوده و کنتاکت بسته نشده است و موقعی که فشار آن به میزان مناسب برسد لوپرشر کنترل روشن شده و به این ترتیب کمپرسور با مدار پمپ دان در مدار قرار می گیرد.
اگر ترموستات به میزان تنظیمی برسد، کنتاکت بسته را باز می کند و باز شدن کنتاکت فرمان باعث بدون برق شدن شیر برقی شده و دوباره پروسه تکرار می شود. برای پمپ داون کردن اتوماتیک یک سیکل تراکمی فقط تغییر منطقه فرمان کافی نیست باید به قسمت مکانیکی هم توجه کنید برای مثال فشار. چنانچه فشار لوپرشر را بر روی صفر تنظیم کنیم یعنی کمپرسور تا فشار صفر پی اس آی کار بکند و بعد خاموش بشود و این به معنی وجود یک تراکم نسبتا بالایی برای کمپرسور است.
در کمپرسورهایی که با گاز ساکشن خنک می شوند در صورتی که گاز ساکشن به سیم پیچ نرسد دمای سیم پیچ افزایش می یابد. بهتر است که فشار را در صفر پی اس آی تنظیم نکنیم بلکه 10 تا 20 پی اس آی تنظیم کنیم.
پمپ داون در سیکل تبرید
پمپ دان در سیکل تبرید دارای اهمیت خاصی بوده و دو کاربرد مهم دارد. برای انجام فرآیند پمپ دان نیاز به تجهیزاتی مثل شیر برقی، شیر انبساط ترموستاتیک، ترموستات و پرشر سوئیچ (کنترلر فشار) است. این فرایند در سیستم هایی که دارای یک کمپرسور و یک اپراتور هست انجام می گیرد. مسئله مهم در مورد عملیات پمپ داون این است که فقط در حالت کاربرد دیفراست الکتریکی به کار می رود و موقعی که از گاز داغ برای دیفراست استفاده می شود کاربردی ندارد.
مقاله آموزشی: آشنایی با سردخانه ضد انفجار و کاربرد آن
کاربردهای پمپ داون در سیکل تبرید
1)جلوگیری از برگشت مبرد به کمپرسور:
یکی از کاربرد های مهم پمپ دان روشی برای جلوگیری از برگشت مبرد مایع به کمپرسور در زمان سیکل خاموشی آن است. مبرد مایعی که در کویل های اوپراتور در سیکل تبرید سردخانه و چیلر وجود دارد گرما را از محیط جذب کرده و تبخیر شده و به کمپرسور وارد می شود. اگر مبرد در فاز مایع وارد کمپرسور شود می تواند خسارات جبران ناپذیری را به کمپرسور بزند. مثل پمپ داون سردخانه و چیلر، پمپ دوان در سیکل تبرید می تواند از ورود مایع مبرد به کمپرسور پیشگیری کند.
2)خروج مبرد از سیستم هنگام تعمیر:
کاربرد دیگر پمپ داون در سیکل تبرید موقعی است که برای تعمیر و تعویض تجهیزات سیستم باید مبرد از سیستم خارج شود. اگر گاز مبرد از کمپرسور خارج نشود ممکن است خطرات زیست محیطی را ایجاد کرده و هزینه های تعمیر افزایش پیدا می کند.
3)در پایان فصل بهره برداری از دستگاه های تهویه مطبوع از عملیات پمپ دان برای جمع کردن تمامی گاز سیستم در درون کندانسور چیلر بهره گرفته می شود.
4)موقع انجام تعمیر چیلر روی کنترل ها و شیرآلات مدار مایع و مکش سیستم برای جلوگیری از هدر رفتن گاز مبرد درون سیستم از فرایند پمپ دان استفاده می شود.
5)شارژ گاز مبرد در شرایطی که از طریق مدار مایع، ماده مبرد به سیستم شارژ خواهد شد.