استفاده از سردخانه چه اهمیتی دارد؟ - الکتروبهمن

استفاده از سردخانه چه اهمیتی دارد؟

دلیل استفاده از سردخانه ها

بيشتر مواد غذايى را نمى توان در تمام مدت سال به صورت تازه در اختيار داشت و يا در منطقه ‌اى بنا به شرايط اقليمى و جغرافيايى نمى ‌توان نوع خاصى از ماده غذايى را توليد کرد و يا توليد بيشتر از مصرف در آن فصل ممکن نیست. بايد مواد غذايى را به نحوى نگهدارى کرد تا بتوان در زمان لازم آن را مصرف کرد. لازم است ماده غذايى را از حمله آفات و موجودات ذره بينی حفظ کرد. براى نگهدارى اين گونه موادغذايى، چه به صورت خام و چه به شکل فرايند شده، از سردخانه استفاده مى ‌شود حدود ٣٠ درصد از کل ماده غذايى در کشور ما به علت نبود امکانات مناسب نگهدارى و فرآيند لازم از بين مى روند.

مقاله آموزشی: موقع خرید سردخانه به چه نکاتی توجه کنیم؟

با روش هاى مناسب، از جمله استفاده از انبار و سردخانه از ضايعات موادغذايى جلوگيرى به عمل آيد مى توان افراد بيشترى از جامعه را از مواد و محصولات غذایی تامین کرد بدون آن که زمين زيادترى زير کشت برود یا فاسد شدن و از بین رفتن محصولات غذایی به وجود آید و قيمت تمام شده مواد غذايى تا اندازه زيادى کاهش پیدا می کند. مردم علاقه دارند در تمام فصل ها محصولات کشاورزى را با خواص ظاهرى و ارزش غذايى مناسب با کمترين قيمت در دسترس داشته باشند. با استفاده از سردخانه می توان به اين هدف ها دست يافت که جلب رضايت خريدار باعث بالا رفتن سطح مصرف خواهد شد.

کاربرد سردخانه

مهمترین وظایف یک سردخانه، جلوگیری از فساد کالاهای داخل آن با حفظ کیفیت طولانی مدت بوده و هست و اگر نتواند یک سردخانه استاندارد مواد و کالا داخل خود را به مدت طولانی و وقت معینی نگهداری کند آن سردخانه کیفیت مناسب و استانداری نخواهد داشت.

کاربرد سردخانه در نگهداری مواد غذایی، کشاورزی، انواع داروها، سیستم های نظامی، میوه و سبزیجات و … خلاصه نمی شود و بسیار گسترده تر خواهد بود.

سیستم سردخانه 

در بسياری از موارد برای نگهداری مواد غذايی فاسد شدنی مثل انواع گوشت و فرآورده‌ های شير نمی توان از انبارهای ساده يا فنی پ استفاده کرد و نیاز است از دمای پايين ‌تر نزديک صفر يا زير صفر استفاده شود و برای اين منظور بايد از سيستم‌ های سرمازا استفاده کرد:

مخلوط های مواد شيميايی سرمازا

با استفاده از مخلوط بعضی مواد شيميايی و واکنش ‌های سرمازای بين آن ‌ها می ‌توان سرمای لازم را برای نگهداری موقت مواد غذايی توليد کرد.

کاهش فشار گاز متراکم

در صورتی که گاز کربنيک را تحت فشار قرار دهيم مقداری گرما آزاد می‌ شود و فشار را کاهش دهيم گرما را از محيط اطراف گرفته و باعث سرد شدن محيط می‌ شود.

تغيير حالت گازها

مقاله آموزشی: بررسی درب سردخانه

بعد از حرارت دادن کلرور نقره و آمونياک، بخارات آمونياک از محلول خارج شده، با استفاده از کاهش دما به وسيله آب سرد، به حالت مايع در می ‌آيد. در اين آزمايش موقع دورکردن منبع گرمايی و آب سرد از دو طرف، آمونياک مايع شروع به جوشيدن کرده، اطراف لوله به سرعت يخ می زند. اگر آمونياک مايع را ازيک دستگاه تبخير کننده عبور دهيم، مايع با جذب حرارت موادی که در داخل تبخير کننده قرار دارند به بخار تبديل شده، همزمان مواد مورد نظر سرد می شود و گاز آمونياک از دستگاه خارج می ‌شود.

ولی به دلايلی مثل خطرآلودگی محيط زيست، عوارض نا مطلوب بر روی نيروی انسانی و هزينه‌ ی خیلی بالا، ناچار به جمع ‌آوری مجدد مواد سرمازا و تبديل آن‌ ها به مايع هستيم تا بتوان دوباره آن ‌ها را در يک چرخه ‌ی بسته، به کار گرفت. این عمل پايه‌ ی اصلی به وجود آمدن چرخه های سرمازا شد.

عملکرد سيستم‌ های سرمازا

در اين سيستم گاز سرمازا وارد کمپرسور با فشارنده شده و دمای آن بالا رفته و بعد از رسيدن فشار آن به حد لازم وارد کندانسور می‌ شود. در کندانسور به کمک آب سرد يا هوای سرد دمای گاز فشرده شده کم شده و به مايع تبديل می ‌شود. مايع سرمازا از راه شير انبساط وارد اواپراتوريا تبخير کننده می ‌شود و در اين قسمت با برداشته شدن فشار مايع سرمازا با جذب گرمای محيط به گاز تبديل می ‌شود و محيط اطراف خود را سرد می‌کند. از سرمای حاصل برای نگهداری مواد غذايی استفاده می‌ شود و گاز حاصل وارد چرخه ايجاد سرما می شود.

مقاله آموزشی: آشنایی با انواع گازهای مبرد

اهمیت سردخانه در صنعت

اهمیت این صنعت به حدی است که یکی از معیارهای سنجش رشد فن آوری در یک کشور، تعداد واحدهای صنعتی انجماد مواد غذایی و سیستم های حمل و نقل سردخانه دار و سردخانه های نگهداری  است. به موازات سیستم تبرید با آمونیاک از سال ۱۹۳۰ تولید انواع فریون ها شکل گرفت و به صورت گسترده ای در سیستم های خانگی و تجاری مورد استفاده قرار گرفت. در سال ۱۹۸۵  مساله حفظ لایه ازون و نقش اتم های کلر در تخریب لایه ازون مطرح شد که باعث قرارداد « وین » شد.

در سال ۱۹۸۷ با تصویب پروتکل مونترال  با عنوان"ممنوعیت تولید مبردهای مخرب لایه ازون" طی برنامه زمان بندی شده، تمام مبردهای CFC  و  HCFاز برنامه تولید و استفاده خارج شد، که این موضوع  باعث اختراع مبردهای جدید HFC شد. مبردهای HFC مشکل تخریب لایه ازون را نداشته ولی پتانسیل بالایی در گرمای گلخانه ای داشته که با تصویب پروتکل کیوتو در سال ۱۹۹۷ با عنوان" ممنوعیت استفاده از موادی با پتانسیل بالا در گرمایش کره زمین"  استفاده از مبردهای HFC ممنوع شد و باعث کشف و استفاده از مبردهای ترکیبی و مصنوعی و برگشت به استفاده از مبردهای طبیعی مانند آمونیاک شد.

متاسفانه با گذشت چندین سال از تصویب پروتکل مونترال و کیوتو هنوز در کشورمان از مبردهای CFC و HCFC در پروژه های بزرگ صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد و همواره در بین مهندسین طراح، اختلاف نظر بر سر انتخاب مبرد و دستگاه ها برای تجهیز کردن یک سردخانه ی صنعتی وجود دارد.

تاریخچه استفاده از آمونیاک در سردخانه ها

آمونیاک (NH3) به شکل نمک آمونیاک اولین بار توسط شیمیدان مسلمان جابر ابن حیان در قرن ۸ شناخته  شد. در قرن ۱۵ میلادی فردی به اسم Basilius Valentinus  نشان داد که آمونیاک را می توان از واکنش قلیایی روی نمک های آمونیاک به دست آورد. قبل از جنگ جهانی اول آمونیاک از طریق تقطیر گاز های زغال سنگ به دست می آمد.

نیاز به کود های شیمیایی ازت دار جهت بخش کشاورزی و اسید نیتریک و ترکیبات نیتروژن به عنوان پایه مواد منفجره و به وجود آمدن تکنولوژی حفاری و استخراج و انتقال گاز، دانشمندان را به استفاده از ترکیبات نفت و گاز و ریفرمینگ این ترکیبات، جهت بدست آوردن هیدروژن ترغیب کرد. با راه اندازی واحد های تولید آمونیاک در کشورهای مختلف و ایجاد اولین واحد تولید آمونیاک ایران در شیراز ( سال ۱۳۴۲ ) زمینه را برای توسعه بخش های مختلف صنعتی و کشاورزی فراهم کرد و در حال حاضر به بازار بزرگی در تجارت جهانی تبدیل شده است.

مصرف عمده آمونیاک، در بخش تهیه کود های شیمیایی بوده که حدود ۶۰ درصد تولید جهانی آمونیاک (حدود ۱۶۵ میلیون تن در سال ۲۰۱۱ ) را به خود اختصاص داده و ۴۰ درصد باقیمانده در بخش های صنعتی و تهیه مواد دیگر استفاده می شود.

ساخت اولین سردخانه

مقاله آموزشی: چگونه قیمت یک سردخانه را محاسبه کنیم؟

سیکل تبرید تراکمی در سال ۱۸۰۰ رایج شد و ۳۴ سال طول کشید تا اولین دستگاه ساخته شد که در سردخانه ها و کارخانه های آبجو سازی مورد استفاده قرار بگیرد. استفاده آمونیاک به عنوان مبرد در سیکل تراکمی برای اولین بار در فرانسه و در سال ۱۸۵۰ صورت گرفت و در سال ۱۸۶۰ در آمریکا، که از آن در دستگاه یخ ساز مصنوعی استفاده شد ولی اولین ثبت اختراع ساخت دستگاه در سال ۱۸۷۲ صورت گرفته است و از سال ۱۹۰۰ ماشین های تبرید تراکمی به صورت تجاری در صنایع یخسازی ، غذایی و شمیایی قرار گرفت. در سال ۱۹۲۰ در ساخت پاتیناژ ، و در سال ۱۹۳۰ در زمینه تهویه مطبوع وارد شد. 

امروزه از سیکل تبرید تراکمی در صنایع غذایی از قبیل سردخانه های بالای صفر و زیر صفر، کارخانه های یخ سازی، تونل های انجماد گوشت و مرغ، صنایع لبنی و نوشابه سازی و صنایع شیمیایی، به طور گسترده و به عنوان رایج ترین متد استفاده می شود.

چگونه یک سردخانه می تواند به شما کمک کند؟

محصولات مختلف زیادی وجود دارد که برای ماندن در شرایط مناسب به سردخانه احتیاج دارند. این فقط برای گوشت، میوه و سبزیجات نیست. 

یک سردخانه می تواند محصولات شما را در دمای مناسب ذخیره کند و حتی در طی سفرهای طولانی آن ها را از این طریق نگه دارد. این به این معناست که دیگر لازم نیست نگران چیزهایی از این دست باشید و می توانید توجه خود را به سمت اجرای شغل خود منعطف کنید.

صنعت سردخانه جهان

با حضور تعداد کمی از بزرگان سردخانه در دنیا که انحصاری گسترده را در بیشتر کشورهای دنیا دارند، ادغام با کسب و کارهای دیگر باعث می شود كه سردخانه های کوچک در ساخت سردخانه نروند. ولی هنوز این کسب و کار رونق دارد. به واسطه ورود کسب و کارهای کوچک نسبتا جدید به بازار از جمله تحویل غذا درب منازل و خدمات ارسال کالای درب منزل و محل کار ، تحویل مواد غذایی آنلاین و افزایش زیاد استفاده از داروهای بیولوژیکی و تخصصی که به انبار سرد نیاز دارند ، همگی مثل پرتاب موشک عمل می کنند و رشد صنعت را تحت تأثیر قرار می دهند.

صرفه جویی در مصرف انرژی سردخانه ها

مقاله آموزشی: معرفی انواع سردخانه به همراه کاربرد آن 

امروزه با توجه به اهمیت صرفه جویی در مصرف انرژی در کشور و افزایش هزینه های انرژی و طرح هدفمندی یارانه ها و نظر به اینکه سردخانه های صنعتی و سیستم های سرمازا سهم قابل ملاحظه‌ای از مصرف انرژی را در کشور دارا می باشند ارائه ی راهکار یا راهکارهایی مناسب جهت کاهش مصرف انرژی سردخانه ها می تواند بسیار سودمند باشد.